Hội chợ triển lãm thủy sản Bắc Mỹ vừa diễn ra từ ngày 12-14/3 là sự kiện nổi bật trong tháng 3/2023. Sự kiện đã thu hút hàng trăm doanh nghiệp trên thế giới tham gia, trong đó có 17 doanh nghiệp đến từ Việt Nam.
Năm nay, số lượng doanh nghiệp tham gia hội chợ này tăng mạnh, đặc biệt là khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Nhiều đối tác truyền thống và nhà nhập khẩu mới đến hội chợ với mong muốn tìm hàng Việt. Vì vậy, Hội chợ năm nay được kỳ vọng sẽ thúc đẩy thương mại thủy sản Việt Nam với Mỹ và các nước nhập khẩu khác.
Xuất khẩu sang Hoa Kỳ có xu hướng giảm từ quý 4/2022 và tiếp tục giảm sâu trong 2 tháng đầu năm 2023. Tính đến nay, Mỹ chỉ chiếm 14,5% tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam, nhưng vẫn giữ vị trí thị trường nhập khẩu số 1.
Mặc dù lạm phát đã chững lại, giá xăng dầu giảm nhưng chi phí sản xuất và giá cả các sản phẩm thực tế tại Mỹ vẫn ở mức cao. Người tiêu dùng vẫn phải thắt chặt chi tiêu trong giai đoạn này, họ ưu tiên tiêu dùng những sản phẩm có giá thấp hơn.
Ảnh: Internet
Do đó, giá trung bình nhập khẩu thủy sản của Mỹ trong tháng đầu năm đã giảm hơn 9% so với cùng kỳ năm ngoái. Việt Nam cũng nằm trong số các quốc gia giảm xuất khẩu sang Mỹ do giá xuất khẩu trung bình cũng giảm một lượng tương đương.
Tính đến hết tháng 2/2023, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang Mỹ đạt 155 triệu USD, giảm 55% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, tôm chiếm 37%, cá ngừ chiếm 23%, cá tra chiếm 17% và các sản phẩm cá biển khác chiếm 15%.
Trong bối cảnh lạm phát, nhập khẩu và tiêu thụ thủy sản của Mỹ sẽ tăng ở phân khúc đông lạnh và giảm nhiều hơn ở phân khúc hàng chế biến giá trị gia tăng, giá xuất khẩu sẽ tiếp tục giảm so với năm 2022. Sẽ khó có sự bứt phá mạnh mẽ trong những tháng tới.
Ngoài thị trường Mỹ, trong kịch bản xuất khẩu thủy sản của Việt Nam năm 2023, Trung Quốc được coi là động lực, sau khi nước này dỡ bỏ hoàn toàn chính sách bằng Zero-Covid.
Tuy nhiên, Trung Quốc giống như “chiếc bánh lớn” bị chia sẻ bởi nhiều nước xuất khẩu, tạo ra sức ép cạnh tranh quá lớn. Đối với Việt Nam, có hai đối thủ cạnh tranh lớn nhất là Ecuador và Ấn Độ đang chiếm thị phần vượt trội với hơn 60% lượng tôm nhập khẩu của Trung Quốc. Thế mạnh của hai quốc gia này là sản phẩm tôm đông lạnh, cỡ nhỏ với giá rẻ. Không chỉ tôm, các mặt hàng thủy sản khác như cá biển, mực, bạch tuộc… Việt Nam cũng phải đối mặt với sự cạnh tranh.
Hai tháng đầu năm 2023, xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc và Mỹ đạt gần 151 triệu USD, giảm 11% so với cùng kỳ, chủ yếu do tháng 1 giảm. Xuất khẩu thủy sản sang thị trường này trong tháng 2 có kết quả khá khả quan với mức tăng 25%, xuất khẩu nhiều loài cá biển tăng mạnh.
Bên cạnh mặt hàng chủ lực là cá tra, doanh nghiệp thủy sản Việt Nam có thể tận dụng thế mạnh từ thủy sản tươi/sống xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc, cho phân khúc nhà hàng, khách sạn, du lịch. Ví dụ: tôm sú, tôm hùm, cá biển, cua, sò điệp tươi/sống. Ngoài ra, doanh nghiệp có thể tiếp cận thị trường Trung Quốc từ góc độ địa phương. Có những địa phương ở Trung Quốc có đặc điểm, thói quen tiêu dùng giống Việt Nam, ưa chuộng hàng thủy sản Việt Nam hơn các nước khác. Để minh họa, Quảng Tây nhập khẩu hơn 75% thủy sản từ Việt Nam, chỉ 25% từ các nước khác.
Xuất khẩu thủy sản của Việt Nam trong tháng 2 có dấu hiệu phục hồi so với tháng trước và được kỳ vọng sẽ khả quan hơn trong những tháng tới. Xuất khẩu thủy sản của Việt Nam trong quý I ước đạt khoảng 1,9 - 2 tỷ USD, giảm 25% so với cùng kỳ năm trước.
(VASEP)
Xem thêm: Báo cáo ngành Thủy sản