Giá gạo xuất khẩu của Việt Nam liên tục tăng trong những tháng gần đây, theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam. 10 ngày đầu tháng 2/2023, giá gạo xuất khẩu tăng 15 USD/tấn so với cuối tháng 12/2022. Nâng cao chất lượng để giữ giá cao là cơ hội để kim ngạch xuất khẩu gạo cán đích gần 4 tỷ USD trong 2023.
Theo Tổng cục Hải quan, Việt Nam đã xuất khẩu 359.310 tấn gạo trong tháng 1/2023, với tổng kim ngạch 186,6 triệu USD và giá bình quân 519,3 USD/tấn, giảm 17,3% về lượng và giảm 15,3% về kim ngạch nhưng giá tăng nhẹ 2,5% so với tháng 12/2022.
Philippines vẫn đứng đầu về tiêu thụ gạo của Việt Nam, với 129,32 triệu tấn, trị giá 64,55 triệu USD và giá bình quân 499,2 USD/tấn (tăng 4,7% so với tháng 12/2022).
Tiếp theo là thị trường Indonesia với 85.925 tấn, tương đương 40,93 triệu USD và giá bình quân 476,4 USD/tấn. Đứng thứ ba là thị trường Trung Quốc, với tổng lượng nhập khẩu là 47.424 tấn, tương đương 28,39 triệu USD, giá bình quân 598,6 USD/tấn (tăng 8% so với tháng 12/2022). Mặc dù sản lượng gạo xuất khẩu tháng 1/2023 giảm nhưng giá gạo tại các thị trường đều ghi nhận tăng so với tháng 12/2022 và so với cùng kỳ năm 2022. Giá lúa gạo tại thị trường trong nước cũng được đẩy lên cao, tăng lợi nhuận cho người trồng lúa.
Dự báo giá gạo Việt Nam tiếp tục duy trì ở mức cao do nhu cầu lương thực thế giới có xu hướng tăng. Vì vậy, cần tiếp tục nâng cao chất lượng gạo xuất khẩu, giữ vững thị trường truyền thống và mở rộng sang các thị trường mới trong bối cảnh yêu cầu chất lượng gạo của các nước nhập khẩu ngày càng cao.
Theo Cục Trồng trọt (Bộ NN-PTNT), nông dân ĐBSCL đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất nên cả sản lượng và chất lượng lúa gạo đều được nâng cao. Diện tích sản xuất lúa vùng ĐBSCL tuy giảm xuống còn 3,8-3,9 triệu ha nhưng giá trị lại tăng. Nguyên nhân là do các giống lúa đặc sản, chất lượng cao được trồng nhiều hơn, nâng tỷ lệ lúa chất lượng cao lên gần 50%.
ĐBSCL vẫn duy trì tổng diện tích canh tác khoảng 3,9 triệu ha, sản lượng 24 triệu tấn lúa. Vùng tiếp tục ứng dụng khoa học kỹ thuật trong canh tác, ưu tiên các giống lúa thơm chất lượng cao, ngắn ngày, phù hợp với yêu cầu của thị trường. Đây cũng là điều kiện quan trọng để tăng giá gạo xuất khẩu của Việt Nam.
Việc áp dụng cơ giới hóa vào đồng ruộng cũng cần được quan tâm để nâng cao chất lượng lúa gạo. Công ty cổ phần Tập đoàn Lộc Trời đã phối hợp với một số địa phương triển khai mô hình canh tác “Cánh đồng không dấu chân người”. Đây là mô hình cải tiến quy trình sản xuất giúp giảm 30% lượng giống, 20% lượng phân, thuốc thông qua cơ giới hóa đồng bộ.
Theo mô hình, nông dân sẽ được tập huấn toàn bộ quy trình giúp giảm lượng thuốc bảo vệ thực vật sử dụng trên đồng ruộng nhưng vẫn đảm bảo năng suất và nâng cao chất lượng nông sản, giúp thúc đẩy tiêu thụ và tạo nguồn thu nhập ổn định cho nông dân.
Về vấn đề nâng cao chất lượng lúa gạo, Tổng giám đốc Công ty cổ phần đầu tư Green Stars Nguyễn Anh Tuấn cho biết, công ty của ông chuyên sản xuất các loại phân hữu cơ, chế phẩm sinh học, đồng thời xây dựng quy trình cho từng nhóm cây trồng. Công ty đã phối hợp với cơ quan quản lý nông nghiệp một số địa phương triển khai vùng sản xuất lúa an toàn, không tồn dư thuốc bảo vệ thực vật. Kết quả là, ở các tỉnh khác nhau và các vụ nuôi khác nhau, chi phí đầu tư của nông dân trung bình giảm 10-15% và lợi nhuận trung bình tăng 8-10%.
Những hướng đi này cũng là xu hướng chung, phù hợp với mục tiêu đề ra trong Đề án tái cơ cấu ngành lúa gạo Việt Nam đến năm 2025 và 2030. Cả nước đặt mục tiêu 80% diện tích gieo trồng sử dụng giống chất lượng cao, giảm lượng giống gieo sạ khoảng 80 kg/ha, áp dụng quy trình canh tác tiên tiến, thực hành sản xuất tốt cho 70% diện tích như tiêu chuẩn VietGAP, canh tác lúa thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu, nông nghiệp hữu cơ… Ngành lúa gạo cũng kỳ vọng ứng dụng công nghệ cao, công nghệ số vào khoảng 20% diện tích lúa và cắt giảm 40% lượng phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật hóa học sử dụng trong sản xuất lúa gạo.
(Báo Nhân dân)
Xem thêm: Báo cáo ngành Gạo
BÁO CÁO NGÀNH GẠO 2022 & TRIỂN VỌNG 2023