Trong khi giá gạo xuất khẩu của Thái Lan và Pakistan đang giảm mạnh thì gạo VN vẫn giữ được mức cao kỷ lục 10 năm qua.
Giá gạo xuất khẩu cao kỷ lục
Trong những ngày đầu tháng 6, giá gạo xuất khẩu trên thị trường châu Á diễn biến trái ngược nhau ở 4 nước xuất khẩu lớn nhất. Cụ thể, so với đầu tháng 5, đối với mặt hàng tiêu chuẩn là gạo 5% tấm, sản phẩm của Pakistan chỉ còn 488 USD/tấn, giảm khoảng 50 USD. Gạo của Thái Lan còn 494 USD/tấn, giảm khoảng 10 USD. Gạo của Ấn Độ tăng nhẹ lên 453 USD/tấn. Riêng gạo 5% tấm của VN trụ vững ở mốc 498 USD/tấn, cao nhất thế giới.
Gạo cùng với đường, cà phê… là những mặt hàng được dự báo sẽ tăng giá do nguồn cung hạn chế trong thời gian tới vì sự xuất hiện của hiện tượng El Nino. Xu hướng này xuất hiện từ tuần trước, khi Cơ quan Quản lý khí quyển và đại dương quốc gia Mỹ (NOAA) tuyên bố "El Nino đã xuất hiện". Ngay sau đó, thị trường cà phê thế giới và VN tăng giá mạnh, vượt mọi kỷ lục. Tuy nhiên, thị trường gạo thế giới lại có những diễn biến khác với dự báo. Thay vì tăng, giá gạo đã giảm nhẹ trở lại.
Giải thích về hiện tượng này, một số doanh nghiệp cho biết có 2 nguyên nhân chính. Thứ nhất, do gạo là mặt hàng thiết yếu nên các nhà nhập khẩu đã tranh thủ nhập hàng từ những tháng trước; đặc biệt là tháng 4 và 5, thời điểm các nước châu Á đang vào vụ thu hoạch rộ, sản lượng lớn. Thời điểm đó, giá gạo một số nước lên mức cao kỷ lục, giá gạo 5% tấm đều trên 500 USD/tấn. Gạo VN cũng tăng giá nhưng ở mức "có thể chấp nhận được" với nhiều thị trường là điều thúc đẩy lượng gạo xuất khẩu tăng mạnh trong 5 tháng đầu năm. Thứ hai, hiện tại ở VN cũng như các nước, sản xuất gạo đang vào vụ gieo trồng mới. Khoảng hơn 2 tháng nữa VN lại thu hoạch rộ vụ sản xuất lúa lớn nhất trong năm. Do đó, các nhà nhập khẩu đang chờ đợi để được giá tốt hơn nên chưa vội ký kết các hợp đồng mới. Đây là lý do khiến thị trường gạo ở các nước châu Á trầm lắng trong hơn 2 tuần qua.
Đối với VN, số liệu của Bộ NN-PTNT cho thấy xuất khẩu gạo tháng 5.2023 ước đạt 1 triệu tấn, trị giá 489 triệu USD. Lũy kế 5 tháng đầu năm đạt gần 3,9 triệu tấn, trị giá hơn 2 tỉ USD, tăng 41% về khối lượng và tăng 49% về giá trị so với cùng kỳ năm 2022. Đáng nói, giá gạo VN xuất khẩu bình quân 517 USD/tấn, là mức giá xuất khẩu bình quân cao nhất trong 10 năm qua. Các thị trường truyền thống như Philippines, Trung Quốc, Indonesia… đều đã tăng mạnh lượng hàng nhập khẩu khiến nông dân trồng lúa năm nay được "cú ăn 3" khi vừa trúng mùa, được giá và chi phí phân bón cũng giảm mạnh từ 40 - 50%. Hưởng niềm vui lớn, nông dân hồ hởi chuẩn bị vụ mùa mới. Theo Bộ NN-PTNT, tính đến trung tuần tháng 5, cả nước đã gieo cấy được 4,25 triệu ha lúa, bằng 98,5% so với cùng kỳ.
(Báo Thanh Niên)