Ngành bán lẻ mẹ và bé đang chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ, phần lớn nhờ vào đời sống người dân ngày càng nâng cao, tỷ lệ sinh con giảm (đạt 1,96 con/phụ nữ trong năm 2023), dẫn đến việc các bậc phụ huynh ngày càng chú trọng hơn vào việc chăm sóc và nuôi dưỡng con cái. Năm 2023, Việt Nam có khoảng 20,6 triệu trẻ em dưới 12 tuổi và khoảng 50,7 triệu phụ nữ trong độ tuổi sinh sản (từ 15 - 49 tuổi), tạo nên một thị trường mẹ và bé đầy tiềm năng.
Sự phục hồi kinh tế sau đại dịch đã làm gia tăng khả năng chi tiêu của các gia đình, đặc biệt là chi tiêu vào các sản phẩm và dịch vụ liên quan đến trẻ em. Theo báo cáo của Nielsen, doanh thu của thị trường sản phẩm, dịch vụ dành cho mẹ và bé tại Việt Nam năm 2023, ước tính đạt khoảng 7 tỷ USD, tăng trưởng với tốc độ ấn tượng 30-40%. Dù vậy, thị phần của các chuỗi bán lẻ hiện đại hiện chỉ chiếm khoảng 20%, cho thấy vẫn còn nhiều dư địa để phát triển. Trong đó, lĩnh vực quần áo trẻ em là một “miếng bánh” hấp dẫn nhưng chưa được khai thác tối đa. Doanh nghiệp nội địa có lợi thế vượt trội nhờ sự am hiểu sâu sắc về thị trường và nhu cầu của người tiêu dùng. Các sản phẩm nội địa ngày càng được thiết kế hiện đại, phù hợp với xu hướng và thể trạng của trẻ em Việt Nam. Tuy nhiên, thị trường vẫn đang thiếu sự đa dạng về mẫu mã cũng như phân khúc hàng cao cấp. Mặc dù phân khúc này chỉ phục vụ một nhóm khách hàng đặc thù, nhưng có thể mang lại lợi nhuận cao và mở ra nhiều cơ hội tăng trưởng cho các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này.
Ngoài ra, thế hệ Gen Z - những bậc phụ huynh tương lai - đang định hình lại thị trường sản phẩm cho trẻ em. Không còn đơn thuần đáp ứng nhu cầu thiết yếu, các bậc cha mẹ Gen Z ngày càng quan tâm đến chất lượng, nguồn gốc tự nhiên và sự an toàn tuyệt đối của sản phẩm. Họ tìm kiếm những sản phẩm không chỉ tốt cho sức khỏe của trẻ mà còn thân thiện với môi trường. Bên cạnh đó, sự tiện lợi cũng là yếu tố hàng đầu khi Gen Z lựa chọn mua sắm, với ưu tiên cho các kênh trực tuyến, giao hàng nhanh chóng và dịch vụ khách hàng cá nhân hóa.
Với đà phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế Việt Nam và quá trình hội nhập sâu rộng, thị trường sản phẩm trẻ em càng trở nên sôi động. Thu nhập bình quân đầu người tăng cao cùng với việc ký kết nhiều hiệp định thương mại tự do, hàng hóa nhập khẩu chất lượng cao giờ đây đã trở nên dễ tiếp cận hơn với giá cả cạnh tranh, kích thích nhu cầu tiêu dùng của các bậc phụ huynh Gen Z.
Với tiềm năng tăng trưởng lớn, ngành hàng mẹ và bé đang trở thành "miếng bánh béo bở" thu hút sự chú ý của nhiều doanh nghiệp. Cuộc cạnh tranh để giành thị phần ngày càng khốc liệt, khi các thương hiệu lâu năm phải đối mặt với sự cạnh tranh từ những "làn gió mới" đầy sáng tạo và năng động.
Trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt nhiều doanh nghiệp bán lẻ truyền thống đang đối mặt với những thách thức lớn. Áp lực từ chi phí mặt bằng tăng cao, quyết định mở rộng quy mô thiếu hiệu quả trong quá khứ, cùng với yêu cầu đa dạng hóa sản phẩm và nâng cao trải nghiệm khách hàng ngày càng cao đang đặt các doanh nghiệp vào tình thế khó khăn.
Hơn nữa, sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử đang thay đổi sâu sắc hành vi mua sắm của người tiêu dùng. Thế hệ trẻ ngày càng quen thuộc với việc tìm kiếm thông tin và mua sắm trực tuyến trên các sàn thương mại điện tử và các kênh bán hàng trực tuyến khác. Xu hướng này tạo ra những thách thức lớn cho các doanh nghiệp truyền thống, khiến các "ông lớn" trong ngành tích cực chuyển đổi số, giảm thiểu sự phụ thuộc vào hệ thống cửa hàng vật lý, và tập trung đầu tư mạnh mẽ vào các kênh bán hàng trực tuyến.
Theo Báo cáo Thương mại điện tử năm 2023 được Bộ Công Thương công bố, có đến 74% dân số Việt Nam thường xuyên tham gia mua sắm online (thông qua các website, mạng xã hội facebook, zalo hay các sàn thương mại điện tử). Năm 2023, doanh thu thương mại điện tử B2C tăng trưởng vượt bậc, đạt 20,5 tỷ USD, cao hơn 25% so với năm trước đó, chiếm tỷ trọng 7,8 - 8% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cả nước.
Ngành hàng mẹ và bé, vốn được xem là một trong những thị trường tiềm năng, cũng không nằm ngoài xu hướng này. Báo cáo từ Metric năm 2023, cho thấy ngành hàng này luôn nằm trong Top 10 mặt hàng bán chạy và ổn định nhất trên các sàn thương mại điện tử, với doanh số đạt 12,49 nghìn tỷ đồng, chiếm 5,38% tổng doanh thu của 5 sàn TMĐT lớn, chủ yếu từ các gian hàng chính hãng từ các thương hiệu “quốc dân” như Bobby, Pediasure, Huggies....
Con Cưng
Công ty Cổ phần Con Cưng, được thành lập vào năm 2011, là đơn vị nổi bật tại Việt Nam trong việc chuyên cung cấp các sản phẩm và dịch vụ dành riêng cho mẹ bầu, trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Với danh mục sản phẩm đa dạng, từ thời trang sơ sinh, đồ dùng cho bé, sữa, thực phẩm, đồ chơi cho đến các dịch vụ tư vấn chăm sóc mẹ bầu và trẻ nhỏ, Con Cưng đã chiếm trọn niềm tin của hàng triệu gia đình Việt và hiện đang dẫn đầu thị trường ngành hàng mẹ và bé về cả số lượng cửa hàng và doanh thu.
Sau khi nhận khoản đầu tư 90 triệu USD từ Quadria Capital vào đầu năm 2022 (tăng tỷ lệ hiện diện của các nhà đầu tư nước ngoài tại Con Cưng lên 49,36%), Con Cưng đã đặt ra mục tiêu đầy tham vọng là mở rộng mạng lưới lên 2.000 cửa hàng và sở hữu khoảng 200-300 Super Center vào năm 2025. Tuy nhiên, trước ảnh hưởng kép của đại dịch Covid-19 và tình hình kinh tế khó khăn, công ty đã phải liên tục điều chỉnh chiến lược kinh doanh và thu hẹp quy mô cửa hàng. Hiện tại, Con Cưng tập trung vào việc tối ưu hóa mạng lưới bán lẻ, duy trì khoảng 694 cửa hàng trải dài trên 49 tỉnh thành và tập trung đẩy mạnh kênh bán hàng trực tuyến.
Bất chấp những thách thức, Con Cưng vẫn gặt hái được nhiều thành công. Công ty liên tục được vinh danh là "Nơi làm việc tốt nhất châu Á" trong ba năm liền (2021-2023), đồng thời trở thành nhà phân phối chính thức của nhiều thương hiệu nổi tiếng như Bubs (Úc, New Zealand) và các thương hiệu Nhật Bản. Việc hợp tác với các đối tác quốc tế giúp Con Cưng đa dạng hóa sản phẩm (phân phối hơn 3,5 triệu sản phẩm Nhật Bản và gần 100 loại sản phẩm của Úc và Newzealand) và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng.
Mặc dù đạt được những thành tựu đáng kể trong việc hợp tác với các đối tác quốc tế và mở rộng danh mục sản phẩm, kết quả kinh doanh của Con Cưng trong năm 2023 lại cho thấy những tín hiệu đáng lo ngại. Doanh thu đạt 7.700 tỷ đồng (giảm nhẹ so với năm trước), cùng với đó là lợi nhuận sau thuế giảm mạnh liên tiếp trong hai năm qua, lần lượt giảm 84% và 87%.
Con Cưng đang tập trung mạnh mẽ vào việc đưa hàng tiêu dùng Nhật Bản vào thị trường Việt Nam. Vào đầu năm 2024, Con Cưng đã hợp tác với Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản (JETRO) Văn phòng TP.HCM và nhà cung cấp dịch vụ thanh toán điện tử MoMo giới thiệu sản phẩm dành cho trẻ em của Nhật Bản vào thị trường Việt Nam.
Kids Plaza
Công ty Cổ phần Kids Plaza (đơn vị chủ quản chuỗi cửa hàng mang thương hiệu Kids Plaza), được thành lập vào năm 2009 và hiện là một trong những hệ thống cửa hàng mẹ và bé nổi bật tại Việt Nam. Kids Plaza chuyên cung cấp các sản phẩm cho mẹ bầu, trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, với danh mục sản phẩm phong phú gồm sữa, bỉm, đồ dùng ăn dặm, đồ chơi, xe đẩy, bình sữa, đồ sơ sinh, máy hâm sữa và các sản phẩm tiệt trùng…. Tất cả sản phẩm đều đến từ các thương hiệu uy tín trong nước và quốc tế.
Với 159 cửa hàng trên toàn quốc, Kids Plaza đã trở thành địa chỉ quen thuộc của các bậc phụ huynh khi tìm kiếm những sản phẩm chất lượng và an toàn cho con. Kids Plaza cũng chú trọng vào kênh bán hàng trực tuyến, song năm 2023, do ảnh hưởng của tình hình kinh tế chung, cả thị trường bán lẻ truyền thống và trực tuyến đều gặp khó khăn. Việc chuyển đổi số, dù được ưu tiên nhưng kết quả kinh doanh không cải thiện nhiều. Để thích ứng, doanh nghiệp đã tập trung tối ưu hóa chi phí, đa dạng hóa sản phẩm theo xu hướng mới và cắt giảm sản phẩm không thiết yếu…
Nhờ những nỗ lực không ngừng, Kids Plaza đã đạt được kết quả kinh doanh ấn tượng năm 2023 với doanh thu tăng trưởng 21,8% so với năm trước, lên tới hơn 2.000 tỷ đồng và lãi sau thuế gần trăm tỷ đồng. Đây là năm thứ ba liên tiếp Kids Plaza ghi nhận mức tăng trưởng khả quan, khẳng định vị thế thứ 2 vững chắc trong thị trường.
Bước sang năm 2024, Kids Plaza đã tập trung vào nghiên cứu và phát triển sản phẩm. Đáng chú ý là việc hợp tác chiến lược với Moyuum (một thương hiệu chuyên sản xuất đồ dùng trẻ em hàng đầu Hàn Quốc, thành lập vào năm 2014) nhằm mang đến những sản phẩm chất lượng cao cho thị trường Việt Nam. Các sản phẩm này được phân phối rộng rãi qua hệ thống cửa hàng, website, app và các kênh bán hàng online của Kids Plaza. Song song đó, doanh nghiệp không ngừng đầu tư vào công nghệ hiện đại như điện toán đám mây để tối ưu hóa hoạt động thương mại điện tử, mang đến trải nghiệm mua sắm liền mạch cho khách hàng. Nhờ vào việc ứng dụng giải pháp CMC Cloud, đã giúp Kids Plaza giảm 30% chi phí vận hành và đáp ứng được lượng truy cập lớn trên các nền tảng số (trên 1 triệu lượt/tháng).
Bibo Mart
Bibo Mart - cái tên đã trở nên quen thuộc với các bậc phụ huynh Việt Nam, là một trong những đơn vị tiên phong trong lĩnh vực bán lẻ sản phẩm mẹ và bé. Thành lập từ năm 2006 bởi Công ty Cổ phần Bibo Mart TM, Bibo Mart không ngừng nỗ lực mang đến những sản phẩm chất lượng cao, an toàn và phù hợp với nhu cầu của mẹ bầu (trong giai đoạn thai kỳ và giai đoạn hậu sản) và trẻ nhỏ dưới 6 tuổi. Với hệ thống sản phẩm phong phú từ các thương hiệu uy tín trong và ngoài nước, Bibo Mart không ngừng khẳng định vị thế của mình trong lĩnh vực bán lẻ mẹ và bé.
Song song với việc sở hữu một mạng lưới 117 cửa hàng truyền thống trải dài khắp cả nước, trong những năm qua, Bibo Mart đã chủ động chuyển đổi số trong bối cảnh thương mại điện tử ngày càng phát triển, xây dựng một hệ sinh thái số hiện đại nhằm hỗ trợ các cửa hàng bán lẻ tại Việt Nam, kết nối chặt chẽ nhà cung cấp, hàng chục đơn vị vận tải, kho bãi trải dài khắp cả nước, cùng sự hợp tác với các ngân hàng và ví điện tử. Nhờ đó, công ty đã tối ưu hóa quy trình kinh doanh, giảm chi phí, nâng cao hiệu quả hoạt động và nâng cao trải nghiệm mua sắm cho khách hàng.
Trong bối cảnh thương mại điện tử bùng nổ và hành vi tiêu dùng ngày càng dịch chuyển sang kênh trực tuyến, Bibo Mart đã chứng minh là một doanh nghiệp bán lẻ linh hoạt và đổi mới. Khả năng thích ứng nhanh chóng với những thay đổi của thị trường đã giúp Bibo Mart không chỉ duy trì vị thế của doanh nghiệp mà còn vượt qua nhiều đối thủ cạnh tranh. Mặc dù doanh thu năm 2023 đạt khoảng 900 tỷ đồng (giảm nhẹ 4,3% so với năm trước), công ty đã ghi nhận lợi nhuận dương trở lại sau một năm khó khăn nhờ chuyển đổi số thành công.
Với những nỗ lực không ngừng trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ, Công ty Cổ phần Bibo Mart TM đã vượt qua 11 tiêu chí khắt khe để vinh dự được xướng tên trong Top 10 Thương hiệu nổi tiếng Quốc gia năm 2024.
AVAKids
AVAKids, một thương hiệu mẹ và bé thuộc CTCP Thế Giới Di Động, đã gây ấn tượng mạnh khi gia nhập thị trường vào năm 2022. Với sự đa dạng về sản phẩm chất lượng, giá cả cạnh tranh và lợi thế từ cộng đồng khách hàng trung thành của "đàn anh" - Thế giới di động, AVAKids nhanh chóng mở rộng mạng lưới lên đến 71 cửa hàng chỉ trong vòng một năm.
Tuy nhiên, do ảnh hưởng của tình hình kinh tế chung vào cuối năm 2022, kế hoạch mở rộng của AVAKids buộc phải điều chỉnh. Số lượng cửa hàng giảm xuống còn 64 và ổn định từ đó đến nay. Dù vậy, doanh thu của AVAKids vẫn tăng trưởng ấn tượng 80% trong năm 2023, đạt gần 900 tỷ đồng, nhanh chóng vươn lên Top 4 doanh nghiệp có thị phần cao nhất ngành bán lẻ mẹ và bé. AVAKids hiện là chuỗi bán lẻ sản phẩm mẹ và bé có doanh thu bình quân trên mỗi điểm bán cao nhất Việt Nam, đạt 1,7 tỷ đồng/cửa hàng. Điều đáng chú ý là kênh online đóng góp tới 30% tỷ trọng trong tổng doanh thu AVAKids, chứng tỏ tiềm năng lớn của mảng thương mại điện tử.
Trước những kết quả khả quan, AVAKids đã quyết định tập trung mọi nguồn lực vào phát triển kênh online trong năm 2024. Các cửa hàng hiện tại chủ yếu đóng vai trò là điểm trưng bày và tạo niềm tin cho khách hàng. Quyết định này dựa trên nhận định về sự thay đổi hành vi của người tiêu dùng, khi ngày càng nhiều người lựa chọn mua sắm trực tuyến.
Soc&Brothers
Ra đời từ năm 2007, Soc&Brothers, một thành viên của Công ty CP Thế giới Tuổi thơ SNB, đã khẳng định vị thế của mình là một thương hiệu nổi tiếng tại Việt Nam trong lĩnh vực sản phẩm mẹ và bé. Với hơn 20.000 sản phẩm đa dạng, từ sữa bột, thực phẩm hữu cơ, đồ dùng sơ sinh cho đến đồ chơi thông minh, Soc&Brothers cung cấp một hệ sinh thái sản phẩm toàn diện, đáp ứng mọi nhu cầu của trẻ nhỏ và mẹ. Tất cả sản phẩm đều được chọn lọc kỹ lưỡng từ các thương hiệu uy tín trên thế giới, đảm bảo chất lượng và an toàn cho bé, ưu tiên nguồn gốc tự nhiên và thân thiện với môi trường. Nhờ đó, Soc&Brothers đã xây dựng được lòng tin vững chắc từ các bà mẹ Việt Nam.
Trước những biến động khó lường của thị trường, Soc&Brothers đã quyết định thực hiện một cuộc chuyển đổi mạnh mẽ về mô hình kinh doanh. Thương hiệu đã nhanh chóng chuyển trọng tâm sang các kênh online, đầu tư mạnh vào việc xây dựng và phát triển các nền tảng thương mại điện tử như website, fanpage, và các sàn TMĐT. Bên cạnh đó, Soc&Brothers cũng đã tối ưu hóa danh mục sản phẩm, tập trung vào các dòng sản phẩm phù hợp với nhu cầu của khách hàng trực tuyến. Quyết định thu hẹp quy mô cửa hàng truyền thống (còn 1 cửa hàng duy nhất tại Hà Nội) đã giúp công ty kiểm soát hiệu quả chi phí hoạt động, đồng thời tăng cường khả năng thích ứng với thị trường. Mặc dù doanh thu năm 2023 giảm khoảng 60,8% so với năm trước (dưới mức 100 tỷ đồng), nhưng lỗ sau thuế đã có dấu hiệu cải thiện hơn so với năm 2022.
Shop Trẻ Thơ
Shop Trẻ Thơ, một trong những thương hiệu bán lẻ trong lĩnh vực mẹ và bé tại Việt Nam, chính thức ra đời vào năm 2009 dưới sự điều hành của Công ty TNHH Aura Vietshop. Với hơn 15 năm kinh nghiệm, Shop Trẻ Thơ đang cung cấp đa dạng hơn 15.000 sản phẩm từ 500 thương hiệu nổi tiếng trên toàn cầu, đáp ứng mọi nhu cầu của mẹ và bé.
Trước những biến động khó lường của thị trường, Shop Trẻ Thơ đã quyết định tái cấu trúc mạnh mẽ hoạt động kinh doanh. Từ một chuỗi 22 cửa hàng vào năm 2022, hiện tại hệ thống đã tập trung vào 4 cửa hàng trọng điểm (tại Hà Nội, TP.HCM và Lâm Đồng), đồng thời tăng cường kênh bán hàng trực tuyến. Nhờ những thay đổi này, doanh thu năm 2022 tăng trưởng ấn tượng 14,5%, đạt 240 tỷ đồng và chuyển từ lỗ sang lãi.
Tuticare
TutiCare, thành lập từ năm 2011, là một trong những hệ thống siêu thị mẹ và bé hàng đầu Việt Nam, được vận hành bởi Công ty CP VEETZ. Chuỗi cửa hàng TutiCare cung cấp tất cả các sản phẩm đồ sơ sinh, đồ dùng mẹ & bé phục vụ cho quá trình từ khi các mẹ mang bầu, sinh nở và chăm sóc các bé từ 0-5 tuổi.
Tiên phong trong mô hình nhượng quyền từ năm 2021, TutiCare đã tạo nên một bước đột phá. Với hơn 55 cửa hàng (bao gồm Tuticare và các cửa hàng nhượng quyền Tutie) trải dài 20 tỉnh thành, TutiCare hiện là thương hiệu dẫn đầu trong lĩnh vực nhượng quyền mẹ và bé. Mô hình nhượng quyền không chỉ giúp TutiCare mở rộng thị trường mà còn mang đến cho khách hàng trải nghiệm mua sắm tiện lợi hơn. Nhờ vậy, doanh thu năm 2022 tăng trưởng ấn tượng 29%, đạt khoảng 160 tỷ đồng. Mức lợi nhuận của thương hiệu này đạt khá thấp so với các “ông lớn” kể trên chỉ khoảng vài chục triệu đồng mỗi năm.
Trong giai đoạn 2021-2023, ngành hàng mẹ và bé tiếp tục chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ nhờ vào nhiều yếu tố như giảm tỷ lệ sinh giúp nâng cao nhận thức về chăm sóc trẻ và sự phát triển của thương mại điện tử. Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội, các doanh nghiệp cũng phải đối mặt với nhiều thách thức như cạnh tranh khốc liệt, áp lực chi phí mặt bằng và sự thay đổi hành vi tiêu dùng.
Nguồn: Báo cáo Thị trường Mẹ & Bé 2023 của Vietdata
Commentaires