Ngành sản xuất pin năng lượng mặt trời của thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng đóng vai trò quan trọng trong quá trình cung cấp điện. Sự tăng giảm sản lượng huy động của điện năng lượng tái tạo - mặt trời sẽ góp phần phản ánh tiềm năng của ngành sản xuất pin mặt trời trong tương lai.
Các báo cáo mới nhất cho thấy thế giới đã đạt tiến bộ trong việc sử dụng năng lượng tái tạo. Trong giai đoạn từ năm 2015 đến 2022, sản lượng năng lượng tái tạo của toàn cầu tăng trung bình 11% mỗi năm.
Trong bối cảnh giá dầu tăng vọt và tình trạng mất an ninh năng lượng liên quan tình hình xung đột tại Ukraine, việc sử dụng năng lượng tái tạo có thể lên đến khoảng 30% vào năm 2023. Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen ngày 1/12 cho biết hơn 110 quốc gia đã bày tỏ kỳ vọng thông qua mục tiêu tăng gấp 3 sản lượng năng lượng tái tạo và tăng gấp đôi hiệu quả sử dụng năng lượng trên toàn thế giới vào năm 2030. Trong 57 quốc gia chúng tôi phân tích, có hơn 50% đang trên đà đạt hoặc vượt mục tiêu năm 2030. Tuy nhiên, các nước phát thải lớn như Australia, Nhật Bản, Hàn Quốc và UAE vẫn còn nhiều điều cần cải thiện.
Dự kiến đến năm 2030, năng lượng tái tạo sẽ đóng góp 80% năng lực sản xuất những loại điện năng mới trên toàn cầu, trong đó riêng năng lượng mặt trời đã chiếm hơn một nửa mức mở rộng năng lượng tái tạo nói trên.
Việt Nam cũng đang đi cùng xu hướng toàn cầu trong việc chuyển đổi cơ cấu nguồn điện. Theo Báo cáo ngành điện Việt Nam 2023 của Vietdata, trong giai đoạn 2019 - 2022, các nguồn điện năng lượng tái tạo được khuyến khích đầu tư phát triển và huy động, trong khi đó cơ cấu nhiệt điện than trong tổng sản lượng huy động trong 3 năm gần đây đã giảm rõ rệt.
Biểu đồ sản lượng huy động điện NLTT & điện than của Việt Nam 2020 - 2022
Ngoài ra, theo quy hoạch điện VIII mới được phê duyệt ngày 15/05/2023, Việt Nam ưu tiên phát triển mạnh các nguồn năng lượng tái tạo (NLTT). Quá trình chuyển dịch cơ cấu điện sang các nguồn NLTT cũng được định hướng diễn ra nhanh hơn. Cụ thể, tỷ trọng nguồn năng lượng tái tạo mục tiêu đến 2030 khoảng 30,9% - 39,2% (cao hơn 20,7% tại dự thảo trước đây), và đến 2050 đạt 67.5% - 71.5% (dự thảo trước đây 54,8% - 59,1%). Trong đó, điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu được khuyến khích phát triển và phấn đấu đến năm 2030 có 50% các tòa nhà công sở và 50% nhà dân sử dụng điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu.
Đi cùng với xu hướng phát triển điện NLTT nói chung, và điện mặt trời nói riêng, thị trường pin năng lượng mặt trời được đánh giá còn nhiều tiềm năng phát triển trong những năm tới. Tuy nhiên, sự cạnh tranh trong ngành hiện tại vô cùng khốc liệt, với sự tham gia của doanh nghiệp trong nước chưa nhiều. Hiện chỉ có Công ty cổ phần năng lượng IREK là doanh nghiệp nội duy nhất có quy mô thị phần doanh thu tương đối, còn lại phần lớn đều là các công ty thuộc sở hữu nước ngoài, trong đó chủ yếu là các FDI Trung Quốc và Mỹ.
First Solar
First Solar là một tập đoàn của Mỹ ra đời năm 1999, chuyên sản xuất về tấm mô đun năng lượng mặt trời hàng đầu trên thế giới. Tại Việt Nam, First Solar được đầu tư và đi vào hoạt động từ 2017 tại Khu Công nghiệp Đông Nam, xã Bình Mỹ, huyện Củ Chi, TP. Hồ Chí Minh.
Là một trong những doanh nghiệp đi đầu trong ngành sản xuất mô đun năng lượng mặt trời theo công nghệ màng mỏng (thin-film), đó được xem là vũ khí quan trọng trong việc cạnh tranh với các đối thủ trong ngành sản xuất pin đa tinh thể silicon (poly) hay đơn tinh thể (mono) tại Việt Nam nói riêng và toàn cầu nói chung.
Kết quả kinh doanh của thương hiệu không mấy khả quan. Doanh thu thuần năm 2020-2022 có sự sụt giảm. Cụ thể năm 2020 đạt khoảng 20.000 tỷ đồng, giảm gần 10% lần lượt trong 2 năm kế tiếp. Lợi nhuận sau thuế ghi nhận con số hơn 2.000 tỷ năm 2020, giảm hơn 60% năm 2021 và sang 2022 tiếp tục giảm hơn 300%.
Biểu đồ doanh thu thuần của một số công ty sản xuất pin năng lượng mặt trời 2020 - 2022
HT Solar
Thành lập ngày 22/7/2016, thuộc Công ty TNHH HT Solar Việt Nam, là doanh nghiệp có vốn 100% từ Trung Quốc.
Với gần 400 nhân công, công ty chuyên sản xuất 2 dòng sản phẩm pin mặt trời mono và poly. Tổng sản lượng bảng pin năng lượng mặt trời: 800MW/năm và sản lượng tấm pin năng lượng mặt trời 1000MW/năm.
Doanh thu thuần có sự sụt giảm đáng kể trong năm 2021 hơn 50%, sang 2022 đà giảm suy yếu còn 10% và đạt khoảng 350 tỷ đồng. Lãi sau thuế giảm qua các năm. Cụ thể giảm hơn 80% năm 2021 và gần 120% năm 2022 ghi nhận mức lỗ khoảng 8 tỷ.
Vina Solar
Công ty TNHH Vina Solar Technology thành lập vào đầu năm 2014, một công ty thành viên của Tập đoàn điện mặt trời Canada, là doanh nghiệp có 100% vốn đầu tư nước ngoài.
Chuyên sản xuất, lắp ráp, gia công pin năng lượng mặt trời với đội ngũ nhân công khoảng 8.000 người. Xuất khẩu sang thị trường Mỹ và sản phẩm chính là tấm tế bào quang điện sử dụng cho tấm pin năng lượng mặt trời.
Doanh thu thuần ghi nhận mức tăng đáng kể qua các năm. Năm 2020 công ty đạt khoảng 7.000 tỷ, tăng hơn 200% trong năm 2021 và hơn 50% năm kế tiếp. Tuy nhiên lãi sau thuế có chiều hướng ngược lại. Cụ thể công ty lãi hơn 1.000 tỷ năm 2020, chỉ còn lãi hơn 500 tỷ trong năm 2021 và sang 2022 lỗ lớn gần 700 tỷ.
Trina Solar
Công ty TNHH Trina Solar (VietNam) Science & Technology được thành lập năm 2016, là công ty với 100% vốn đầu tư của tập đoàn Trinasolar Trung Quốc.
Trina Solar có nhà máy sản xuất pin năng lượng mặt trời quy mô lớn nhất Việt Nam với tổng sản lượng thiết kế của nhà máy đạt 1GW. Chuyên sản xuất dòng pin đơn tinh thể và đa tinh thể.
Doanh thu thuần ghi nhận đà giảm qua các năm. Cụ thể công ty đạt hơn 4.000 tỷ đồng năm 2020, giảm gần 30% trong năm 2021 và sang 2022 giảm hơn 80%. Lãi sau thuế khoảng 300 tỷ năm 2020, 2 năm kế tiếp ghi nhận khoản lỗ lần lượt hơn 50 tỷ và hơn 1.500 tỷ.
Biểu đồ lợi nhuận sau thuế của một số công ty sản xuất pin năng lượng mặt trời 2020 - 2022
JA Solar
Công ty TNHH JA Solar Việt Nam được thành lập năm 2016, thuộc Tập đoàn JA Solar (JA Solar Group) là nhà sản xuất pin năng lượng mặt trời lớn nhất thế giới.
Nhà máy nằm ở khu công nghiệp Quang Châu, tỉnh Bắc Giang với diện tích dự án khoảng 20 ha. Quy mô sản xuất tấm pin mặt trời công suất 1500 MW/năm.
JA Solar là công ty hiếm hoi trong ngành sản xuất pin năng lượng mặt trời có cả doanh thu thuần và lợi nhuận sau thuế đều tăng trong giai đoạn 2020-2022. Về doanh thu thuần, công ty đạt khoảng 2 tỷ đồng năm 2022, tăng hơn 150% năm 2021 và sang 2022 tăng hơn 400%. Lãi sau thuế tuy lỗ khoảng 10 tỷ năm 2020, sang năm 2021 tăng kỷ lục hơn 9.000% và tăng gần 200% trong năm kế tiếp.
Canadian Solar
Thành lập năm 2016, công ty TNHH chế tạo Canadian Solar Việt Nam thuộc tập đoàn Canada Solar tại Canada.
Nhà xưởng có địa chỉ D11, số 5 đường Đông Tây, KĐT công nghệ và dịch vụ Vsip, Hải Phòng. Chuyên sản xuất dòng sản phẩm pin đơn tinh thể và đa tinh thể.
Doanh thu thuần có sự biến động qua các năm. Năm 2020 đạt khoảng 3.000 tỷ, tăng gần 5% trong năm 2021 và năm kế tiếp giảm hơn 15%. Lãi sau thuế biến động tương tự. Cụ thể năm 2020 lãi hơn 300 tỷ, giảm gần 75% năm 2021, sang 2022 tăng hơn 200%.
IREK
Công ty CP năng lượng IREK thành lập năm 2012. Là một thành viên của tập đoàn Năng lượng Mặt trời Bách Khoa.
Khu nhà máy có tổng công suất hoạt động của nhà máy pin năng lượng mặt trời của IREX là 350 MW/năm. Sản phẩm chính là các tấm pin mặt trời đơn tinh thế. Pin năng lượng mặt trời IREX đã được xuất khẩu sang nhiều quốc gia trên thế giới như Hà Lan, Singapore, Thổ Nhĩ Kỳ và đặc biệt là thị trường Mỹ.
Nguồn: Báo cáo thị trường của Vietdata năm 2022 về ngành sản xuất pin năng lượng mặt trời Việt Nam
Comments